Việc tuyển dụng và điều kiện làm việc
Thị trường lao động Úc có thể mang nhiều tính chất cạnh tranh. Những di dân mới có thể nhanh chóng tìm được việc làm hay không là còn tùy vào các yếu tố như tình hình kinh tế, trình độ và khả năng chuyên môn, loại việc làm muốn tìm và hoàn cảnh của từng nơi có thể ảnh hưởng tới những công việc ở những vùng khác nhau trên toàn quốc
Trước khi đến Úc, các di dân nên tìm hiểu để biết triển vọng tìm được việc làm và để hiểu về các điều kiện hoặc đòi hỏi đặc biệt đối với loại công việc mà họ muốn tìm. Có nhiều loại việc làm ở Úc đòi hỏi người xin việc hội đủ điều kiện để đăng ký hoặc được cơ quan chính phủ tiểu bang/lãnh thổ cấp giấy phép và/hoặc phải đủ tiêu chuẩn gia nhập tổ chức chuyên môn hoặc ngành kỹ nghệ.
Chế độ lương bổng và điều kiện làm việc cho công nhân ở Úc có thể được quy định bởi:
- Quy định về lương bổng
- Hợp đồng làm việc theo luật định (Hợp đồng làm việc giữa công nhân và chủ nhân hoặc Hợp đồng tập thể)
- Hợp đồng theo thường luật.
Ở Úc, tất cả mọi công việc và ngành nghề đều được dành cho cả nam giới và phụ nữ. Có những luật lệ bảo vệ công nhân chống lại sự đối xử không bình đẳng hoặc sự kỳ thị về giới tính, chủng tộc, khuyết tật, tôn giáo và sở thích về phái tính. Các luật về Cơ hội Bình đẳng đòi hỏi nơi làm việc phải đảm bảo rằng các cơ hội nghề nghiệp, thăng tiến và huấn luyện cho người làm công phải dựa trên khả năng, khả năng chuyên môn và kinh nghiệm chứ không phải dựa trên sự ưu đãi cá nhân hoặc đối xử phân biệt.
Theo pháp luật Úc, người làm công có thể lựa chọn gia nhập (hay không gia nhập) công đoàn
Văn phòng Quốc gia Công nhận khả năng chuyên môn ngoại quốc (National Office of Overseas Skills Recognition – NOOSR) có thể giúp nếu quý vị là người có khả năng chuyên môn được đào tạo ở nước ngoài và là người thường trú.
Thuế
Mọi người dân Úc đều phải đóng thuế lợi tức hàng năm nếu mức lợi tức vượt quá một mức ấn định nào đó. Số lợi tức phải đóng thuế bao gồm lương bổng, lợi tức thu được từ cơ sở thương mại và tiền lời nhận được do khoản tiền gửi ngân hàng hoặc do việc đầu tư.
Mọi người dân Úc đều phải đóng thuế lợi tức hàng năm nếu mức lợi tức vượt quá một mức ấn định nào đó. Số lợi tức phải đóng thuế bao gồm lương bổng, lợi tức thu được từ cơ sở thương mại và tiền lời nhận được do khoản tiền gửi ngân hàng hoặc do việc đầu tư.
Ngân sách của chính phủ Úc nhờ thu thuế được chi để cung cấp các dịch vụ an sinh xã hội, y tế, quốc phòng và xây dựng công trình cơ sở hạ tầng, như là đường xá giao thông chính.
Tiểu bang và lãnh thổ cũng thu thuế gọi là thuế con niêm (stamp duties) tính trên một số giao dịch và dịch vụ. Tiền này được tiểu bang và lãnh thổ dùng để chi cho các dịch vụ và xây dựng công trình cơ sở hạ tầng như là cảnh sát, bệnh viện, đường xá giao thông trong tiểu bang và địa phương.
Việc tính thuế của Úc được tính từ ngày 1 tháng 7 tới ngày 30 tháng 6 mỗi năm. Theo luật Úc, phần lớn mọi người phải nộp bản khai thuế lợi tức hàng năm, trong đó ghi rõ chi tiết tất cả các nguồn thu nhập và thuế đã đóng. Ða số trường hợp, người chủ đã trích ra một khoản thuế mỗi khi trả lương cho người làm công và trả thẳng cho Sở Thuế Úc (Australian Taxation Office -ATO).
Chương trình Hưu bổng
Hưu bổng là chương trình tiết kiệm giúp người làm công có tiền để sống khi họ về hưu. Gần như bất cứ ai có việc làm ở Úc đều phải gia nhập một quỹ hưu bổng và luật pháp bắt buộc người chủ phải trích một phần tiền lương của người làm công đóng cho quỹ hưu bổng, gọi là khoản đóng góp của Chủ nhân bảo đảm Quỹ Hưu bổng (Employer Superannuation Guarantee)
Nhà cửa
Chi phí di chuyển từ nơi này sang nơi khác bất kỳ ở đâu cũng tốn kém. Di dân sang Úc cũng có những chi phí đáng kể về vận chuyển vật dụng gia đình và tạo lập nơi ở mới.
Tiền thuê hay mua nhà hoặc căn hộ (ở Úc người ta gọi là ‘unit’ hoặc ‘flat’) tương đối cao, nhất là ở Sydney, Perth, Melbourne và Canberra.
Thuê hoặc mua nhà hoặc căn hộ thường thông qua đại lý bất động sản có giấy phép. Mặc dầu người ta có thể tự mình trực tiếp mua, bán, thuê nhà cửa bất động sản, thế nhưng điều khôn ngoan là nên hỏi ý kiến luật sư trước khi mua bán.
Bất động sản bán hoặc cho thuê được quảng cáo trên các nhật báo, thường là vào ngày thứ bảy, và trên hệ thống liên mạng và qua các đại lý bất động sản
Khi thuê nhà, thông thường người thuê nhà phải trả một khoản tiền ký quỹ thuê nhà, tương đương với tiền thuê trong một tháng, cộng thêm với một tháng tiền nhà. Tiền ký quỹ thuê nhà được trả lại khi người thuê nhà dời đi nơi khác, trừ đi chi phí sửa chữa hoặc lau chùi dọn dẹp nếu có
An sinh xã hội
Centrelink là cơ quan Chính phủ Úc cung cấp một loạt các dịch vụ và các khoản trợ cấp cho dân chúng Úc. Các khoản trợ cấp nhằm giúp đỡ những đối tượng như là người có lợi tức thấp, người hưu trí, người bị khuyết tật, người đang tìm việc làm, cha hay mẹ một mình nuôi con và người có trách nhiệm chăm sóc người khác và nhiều loại trợ cấp khác nữa. Trợ cấp và dịch vụ một người có đủ điều kiện để hưởng tùy thuộc hoàn cảnh của mỗi cá nhân.
Chính phủ Úc cho rằng cách tốt nhất để giúp đỡ là bằng công việc làm có lương. Centrelink giới thiệu những người không có việc làm tới các dịch vụ giúp họ tìm việc đồng thời trợ cấp tài chính cho những người do hoàn cảnh riêng nên không làm việc được. Những người nhận trợ cấp của Centrelink có thể phải chấp nhận đi tìm việc làm nếu có khả năng, hoặc tìm cách nâng cao khả năng chuyên môn để có thể kiếm được việc làm trong tương lai.
Những người tới Úc theo diện tỵ nạn hoặc nhân đạo thường được hưởng trợ cấp và dịch vụ hỗ trợ mọi mặt của Centrelink. Về mặt tổng quát, những di dân mới tới Úc theo diện thường trú phải sống tại Úc trong hai năm mới được hưởng sự giúp đỡ của Centrelink. Những người này cũng phải đảm bảo là họ có đủ tiền để tự nuôi thân và những người phụ thuộc trong thời gian này. Thời gian chờ để được giúp đỡ có thể thay đổi, tùy theo loại trợ cấp cần xin và hoàn cảnh riêng của từng người.
Một số di dân mới có thể được hưởng sự giúp đỡ một cách giới hạn, như giúp tìm việc làm, và trợ cấp gia đình để giúp chi phí nuôi con. Muốn biết thêm chi tiết về chương trình trợ giúp gia đình quí vị có thể hỏi Văn phòng Trợ giúp Gia đình của Chính phủ Úc (Family Assistance Office).
Những di dân mới tới nên liên lạc với Centrelink và/hoặc Văn phòng Trợ giúp Gia đình càng sớm càng tốt để tìm hiểu về điều kiện được hưởng trợ cấp hoặc giúp đỡ, chẳng hạn như giúp tìm việc làm.
Chi phí bệnh viện và thuốc men
Chính phủ Úc có chương trình giúp đỡ thanh toán chi phí cơ bản về bệnh viện và chi phí y tế cho người dân gọi là Chương trình Medicare Úc (Medicare Australia). Chính phủ cũng tài trợ cho phần lớn các loại thuốc chữa bệnh theo Chương trình Trợ giúp Dược phẩm (Pharmaceutical Benefits Scheme – PBS) cho những người có thẻ Medicare. Những di dân mới nên tìm hiểu về những tiêu chuẩn được hưởng chương trình Medicare, bằng cách tới văn phòng Medicare, mang theo giấy thông hành và chi tiết về thị thực của mình. Ðịa chỉ liên mạng của Medicare (xem dưới đây) có tài liệu chỉ dẫn đã được dịch ra nhiều thứ tiếng.
Phần lớn những người có thị thực tạm trú không đủ tiêu chuẩn để hưởng chương trình Medicare, nhưng cũng có một số ngoại lệ, ví dụ như những người đang có thị thực tạm trú nhưng đã nộp đơn xin thường trú và đã hội đủ điều kiện ấn định.
Ngoài ra ở Úc còn có các chương trình bảo hiểm y tế tư giúp trả các khoản chi phí y tế mà Medicare không thanh toán, ví dụ như chữa trị tại các bệnh viện tư, chi phí nha khoa hoặc nhãn khoa hoặc chi phí dùng xe cứu thương để di chuyển.
